Aanvankelijk verkocht huisarts Ed Timmermans zijn praktijk aan een commerciële partij, omdat hij met pensioen wilde. Dat liep in het honderd. Centric Health kwam zijn beloften voor goede huisartsenzorg niet na en kwam onder vuur te liggen van patiënten, toezichthouders en de zorgverzekeraar. Timmermans kon de teloorgang van zijn oude praktijk niet langer aanzien en kocht de praktijk daarom weer terug van Centrich Health en ging wederom op zoek naar een beschikte opvolger en die vond hij uiteindelijk toch, zo vertelt hij in een uitgebreid interview met NRC.

Ruim dertig jaar geleden kocht Ed Timmermans de huisartsenpraktijk van een collega die met pensioen ging. Aanvankelijk ontving hij patiënten in een ruimte aan huis. Eén huisarts, één assistent. Onder zijn leiding verhuisde de praktijk naar een gezondheidscentrum verderop. Het medisch team groeide uit tot een hechte club van vijf assistenten, een manager en verschillende praktijkondersteuners. Patiënten waren tevreden over de zorg. Vaak kwamen ze er generatieslang over de vloer. Ze kenden de medewerkers en hadden soms zelfs het privé-nummer van Timmermans in hun telefoon staan.

Geen opvolger
Het enige probleem: het lukte de huisarts maar niet een opvolger te vinden – en hij was de zestig al gepasseerd. Begin 2022 besloot Timmermans de praktijk te verkopen aan een commerciële partij uit Ierland. Centric Health had al zeven andere praktijken in Nederland overgenomen. Het bedrijf probeert met schaalvergroting en digitalisering de zorg efficiënter te maken. De afspraak was dat Timmermans nog een jaar als zzp’er zou worden ingehuurd, voor drie dagen in de week. Centric Health zou een opvolger voor hem vinden.

Ergernis bij patiënten
Enkele maanden na de verkoop liep het helemaal mis. Eerst was er vooral ergernis onder patiënten. Op de dagen dat Timmermans er niet was, kregen ze steeds een andere waarnemer voor hun neus. Huisartsen die bot waren of de patiëntendossiers niet goed hadden gelezen. Tot het Centric Health op den duur zelfs helemaal niet meer lukte waarnemers te vinden. Huisartsen kwamen soms pas laat op de dag het pand binnenlopen, of er kwam niemand meer.

In april 2023 tikte de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) Centric Health hard op de vingers: er waren „ernstige tekortkomingen”, schreef de toezichthouder in een rapport. De veiligheid van patiënten stond op het spel. Bij spoed was de praktijk slecht bereikbaar, soms werd de spoedlijn zelfs helemaal niet opgenomen. Op sommige dagen werden patiënten rechtstreeks doorgestuurd naar de huisartsenpost in Delft. Zorgverzekeraar DSW greep ook in en stopte met de kwartaalbetalingen.

Levenswerk
Op dat dieptepunt besloot Ed Timmermans de praktijk van Centric Health terug te kopen. Zo kwam het dat hij vorig jaar mei plots weer als eigenaar achter het bureau in zijn spreekkamer zat. Tegen NRC zei Timmermans die dinsdagmiddag dat de praktijk nu eenmaal zijn levenswerk was. Hij gaf zichzelf tot het eind van het jaar om de boel weer op de rit te krijgen én een opvolger te vinden.

„Allemaal gelukt”, zegt Timmermans nu grijnzend vanaf de andere kant van het bureau. Huisarts Mariken Veenman volgt hem op. „Een toevalstreffer”, legt hij aan NRC uit. „We kennen elkaar al jaren, maar ze was niet eerder beschikbaar voor deze baan.” Veenman runde een praktijk in de buurt met twee andere huisartsen, maar stapte daar uit. „Mariken komt uit Pijnacker”, legt Timmermans uit, ze is vertrouwd met de populatie. Een foto van haar kinderen hangt al in de spreekkamer. „Ze kent de mensen en de mentaliteit. Het klikt goed.”

Praktijk zonder hart
„Een praktijk zonder hart”, zo beschrijft Timmermans zijn oude praktijk na de overname door Centric Health. “Het personeel was weg, dat was zo onwerkelijk. Drie van de vijf assistenten waren vertrokken. Ze hadden hun baan opgezegd. Twee anderen zaten ziek thuis. Het waren mensen die hier soms wel dertig jaar lang gewerkt hadden. Ik kende ze net zo lang als mijn patiënten.”

„Ze zijn het visitekaartje”, zegt Timmermans. “Maar belangrijker nog: ze kennen de patiënten. Ze weten wie te boek staat als klager en ook wie juist nooit belt. Zij kunnen redelijk goed inschatten of iemand snel moet langskomen, of nog wel even kan wachten. Dankzij hen zat er vrijwel nooit een patiënt voor niks aan mijn bureau. Ik kon met mijn assistentes lezen en schrijven.”

Boze patiënten
Na de overname kregen de assistenten ineens boze mensen aan de balie, dat waren ze niet gewend. Op de dagen dat er geen arts was, voelden ze zich onveilig. Waar moesten ze met hun patiënten naartoe?

Timmermans zag het verval van ‘zijn’ praktijk met lede ogen aan. “Ik vond het net als de patiënten ook een rotzooi. En ik schaamde me. Ik was tenslotte de de samenwerking met Centric Health aangegaan. Een club met een goed trackrecord. En dan gaat het mis. Dat raakt je. Ik voelde me verantwoordelijk. Eerst wilde ik het niet zien. Het is net alsof je blind bent. Ik weet wel dat ik rond Kerst dacht: over zes maanden ben ik echt weg. Er zou zo langzamerhand wel een opvolger moeten zijn. Iemand die je nog kan inwerken. Maar er was niemand.”

‘In Pijnacker gaat het mis’
In maart nam Timmermans contact op met zorgverzekeraar DSW, een collega belde de inspectie. Ze lieten hen weten: hier in Pijnacker gaat het mis. De inspectie doet inmiddels samen met de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) onderzoek naar de werkwijze van „nieuwe, innovatieve ketens van huisartsenzorg” zoals Centric Health en bijvoorbeeld Co-Med, omdat de klachten over de ketens toenemen. De IGJ verwacht „begin 2024” de resultaten te publiceren.

Centric Health liet in mei in een reactie aan NRC weten dat „door ziekte van artsen en ondersteunend personeel alsmede het vertrek van enkele zzp-artsen” een „plotseling personeelstekort” was ontstaan. Het bedrijf schreef ook „spijt” te hebben dat patiënten daarvan de dupe werden.

Strikte contracten
De situatie waarin huisarts Ed Timmermans terechtkwam, is niet uniek. Steeds minder jonge dokters in Nederland willen praktijkhouder worden. Ze werken liever in loondienst of als zzp’er. De werkdruk van praktijkhouders is hoog, de financiële risico’s zijn soms groot en de administratielast is zwaar. Commerciële partijen springen in dat gat. Ze nemen praktijken over van dokters die met pensioen willen, maar geen opvolger kunnen vinden. Hoeveel ketens er inmiddels zijn, weet niemand precies. De Landelijke Huisartsen Vereniging had er dit voorjaar achttien in beeld.

Hoewel er succesvolle voorbeelden zijn, raakten net als Timmermans ook andere eigenaren in de knel rondom dit soort overnames. Soms kwamen commerciële ketens hun beloftes niet na, vertellen artsen aan NRC, of ontstonden er conflicten over de financiële afwikkeling. Uit angst voor claims willen de betrokken artsen hun naam niet vermeld zien in de krant – zij ondertekenden vaak strikte contracten. Wel is bekend dat huisartsen in Breda die met Co-Med in zee gingen, inmiddels naar de rechter zijn gestapt om geld te eisen van de keten, wegens betalingsachterstanden voor de huur van het praktijkpand.

Onder een vergrootglas
Voor Ed Timmermans is de kwestie achter de rug, zegt hij. Althans: financieel is de afwikkeling rond. Hij moet nog altijd op zijn woorden letten. Timmermans ondertekende een contract met Centric Health en mag op last van een boete vrijwel niets over de afspraken en gebeurtenissen delen.
Dat maakte de situatie de afgelopen maanden zo mogelijk nog ingewikkelder. Timmermans moest namelijk het vertrouwen zien te herstellen in een praktijk waar een deuk in zat.

„Eerst belde de zorgverzekeraar”, vertelt hij. DSW had de kwartaalbetalingen weer in gang gezet. „Maar nu wilden ze van mij wel de zekerheid dat ik de praktijk niet weer aan een commerciële partij zou verkopen”, zucht Timmermans. Hij vond dat ronduit wantrouwend, en had op meer steun gehoopt. „Ik was heus genezen.” Wat hem steekt: hij had de praktijk niet hoeven terugnemen. „De zorgverzekeraar heeft zorgplicht”, die moet regelen dat huisartsenzorg voor verzekerden beschikbaar is, legt hij uit. „Maar ik ging het probleem oplossen.”

De inspectie meldde zich ook, in oktober. „Ze waren in al die dertig jaar nog nooit langsgekomen.” Een dag lang hebben drie man de praktijk doorgelicht. Of de protocollen op orde waren? De administratie? Wie was de achterwacht, mocht Timmermans plots van zijn fiets vallen en zijn been breken? Ze vonden een flesje jodium dat over datum was. Weer een zucht: „Je ligt onder het vergrootglas.”

Timmermans had stiekem gehoopt dat na de publicatie in NRC dokters zich zouden melden om de praktijk van hem over te nemen. Maar het bleef stil. Hij begrijpt het achteraf wel. „Je hoefde maar te googelen en al die negatieve publiciteit kwam boven. Dit was toch een praktijk die beschadigd was.”

Lees meer